Vernieuwde Fyteauscan Vlaanderen om oppervlaktewater nog beter te beschermen

Dit bericht werd geplaatst in Bodem, Nieuws, Waterkwaliteitsgroepen en getagd , , , op .

Regelmatig worden er piekconcentraties van gewasbeschermingsmiddelen in het oppervlaktewater teruggevonden, wat kan leiden tot problemen met drinkwater en het schrappen van deze middelen. Belplant en Inagro blijven land- en tuinbouwers sensibiliseren om steeds de meest recente regelgeving te volgen en zo verontreiniging te beperken. Het invullen van de vernieuwde Fyteauscan Vlaanderen draagt bij aan een groter bewustzijn rond de verantwoordelijkheid voor het duurzame gebruik van gewasbeschermingsmiddelen!

Fyteauscan sinds 2017: resultaten

De Fyteauscan brengt de mogelijke risico’s van puntvervuiling door gewasbeschermingsmiddelen op land- en tuinbouwbedrijven in kaart en verleent advies om eventuele knelpunten aan te pakken. Na acht jaar gebruik van de Fyteauscan valt op:

  • een opvallende stijging van het aantal ingevulde scans sinds januari 2023, toen het invullen van de Fyteauscan werd opgenomen in de Vlaamse IPM-checklijst. Meer dan 4000 personen maakten al een gebruikersaccount aan.
  • een grote toename in het gebruik van 75%- en 90%-driftreducerende spuitdoppen sinds 2023, door de verplichte invoering van 75 % driftreductie. Iedereen bereidt zich voor op de IPM-verplichting om vanaf 2026 bij open veldbespuitingen minimum 90% driftreductie te hanteren, met minimum 75% op het spuittoestel.
  • een blijvende bron van verontreiniging door puntvervuiling bij het vullen en reinigen van het spuittoestel. Dit gebeurt nog te vaak op een verharde ondergrond zonder restwateropvang, met risico op afspoeling naar de waterloop.
  • een stijging van het correct inleveren van lege verpakkingen, doppen en verzegelingen van gewasbeschermingsmiddelen, namelijk via AgriRecover.

Ellen Pauwelyn (Inagro) analyseert de resultaten: “We zien dat veel landbouwers al heel wat inspanningen doen om puntvervuilingen te vermijden door bv. te vullen en te spoelen op het veld of een vul- en spoelplaats met opvang van restwater, het gebruik van kantdoppen of het overdekt wegzetten van het spuittoestel. Maar nog niet iedereen is op de hoogte van alle goede landbouwpraktijken. De Fyteauscan is een waardevolle applicatie om het gesprek rond puntvervuiling en mogelijke maatregelen op gang te brengen en om deze noodzakelijke goede landbouwpraktijken nog meer ingang te laten vinden in de praktijk.”

Fyteauscan 2024: wat is er nieuw?

Anneleen De Zutter (Belplant): “Na 8 jaar, was het noodzakelijk om de Fyteauscan grondig te herzien. We hebben een uitgebreid traject achter de rug met diverse stakeholders en land- en tuinbouwers en we willen hen dan ook bedanken voor hun waardevolle feedback! In de eerste Fyteauscan lag de focus op land- en tuinbouwers met een veld- of boomgaardspuit. Nu wordt beter voldaan aan de behoeften van alle land- en tuinbouwers.”

Dit bevestigt ook Filip Verlae, glastuinbouwer en veldslateler uit West-Vlaanderen: “Aanpassingen aan de Fyteauscan waren absoluut nodig. Ik ben tevreden dat er nu specifieke vragenlijsten zijn voor de tuinbouwsector.”

Het principe blijft hetzelfde, alle activiteiten met gewasbeschermingsmiddelen op een land- of tuinbouwbedrijf worden in 8 stappen bevraagd: type spuittoestel op het bedrijf, opslag van producten, vullen, inwendig reinigen, uitwendig reinigen en wegzetten van het spuittoestel, andere machines op het bedrijf die in contact komen met gewasbeschermingsmiddelen, en andere types water belast met gewasbeschermingsmiddelen.

Je kiest welke lijst je invult, afhankelijk van het spuittoestel dat je hebt:

  • een professioneel spuittoestel (veldspuit, boomgaardspuit, serrespuit, stationaire spuit),
  • een rugspuit (voor o.a. telers van houtig kleinfruit),
  • geen eigen spuittoestel.

Gert Van de Ven, (Landbouwcentrum voor Voedergewassen), onderstreept het belang van de Fyteauscan voor rugspuiten: ”In de Provincie Antwerpen vind je veruit de meest gespecialiseerde melkveebedrijven van Vlaanderen. De bedrijven hier besteden vaak hun veldbespuitingen uit aan een loonsproeier, maar hebben toch nog een rugspuit bv. voor een pleksgewijze behandeling van distels in een weide. Ook voor deze doelgroep is de Fyteauscan handig en vlot te gebruiken om inzicht te krijgen over mogelijke puntvervuiling en hoe je dit kan voorkomen.”

Door de opname van de Fyteauscan als minorpunt in kader van geïntegreerde landbouw, IPM, was het noodzakelijk om de adviezen volledig in regel te brengen met de IPM-richtlijnen. Er wordt ook rekening gehouden met de VLAREM-wetgeving voor professionele land- en tuinbouwspuittoestellen: het vullen en reinigen mag enkel gebeuren op het te behandelen of pas behandelde veld of op een ingerichte vul- en spoelplaats met opvang van restvloeistoffen.

Natuurlijk werd de Fyteauscan ook gebruiksvriendelijker gemaakt! Je kan zien wanneer je de Fyteauscan voor het laatst ingevuld hebt, zodat je je activiteiten regelmatig kan toetsen aan de regelgeving. Vragen de controle-instanties jouw eerder ingevulde resultaten op? Geen probleem, de “oude” Fyteauscan blijft raadpleegbaar als archief.

Dus, waar wacht je nog op? #VulHemIn!

Hoe doe je dat praktisch?

  • Ga naar www.Fyteauscan.be.
  • De vragen kunnen via computer (aangeraden) of smartphone ingevuld worden.
  • Kies je vragenlijst op basis van jouw bedrijf: met een professioneel spuittoestel, enkel een rugspuit of geen spuittoestel.
  • Vul de vragen rond de 8 stappen in.
  • Volg het advies op dat bij je antwoorden gegeven wordt.

Contactpersonen:

Fyteauscan voor professionele spuittoestellen

Fyteauscan voor draagbare spuittoestellen